کاهیدگی یا آتروفی (Atrophy) به معنی تحلیل‌رفتن پوست، بافت یا عضوی که رشد بهنجار داشته‌است می باشد. در آتروفی تعداد سلول ها تغییری نمی‌کند بلکه اندازه و محتویات آنها کاهش می‌یابد. البته گاهی اوقات به مواردی که بافتها علاوه بر کاهش حجم،با کاهش تعداد سلول نیز همراه هستندهم آتروفی می‌گویند.
آتروفی مغزی (Brain atrophy, or Cerebral atrophy) یعنی کاهش اندازه بافت مغز به علت ازبین رفتن سلول های مغزی یا آسیب ارتباطات در مغز. آتروفی مغز از عوارض برخی از بیماری ها، آسیب ها، اختلالات و افزایش سن میباشد که ممکن است محدود به یک ناحیه خاص باشد یا نواحی مختلفی را نیز درگیر کند . آتروفی باعث اختلال در عملکرد مغز می گردد و درصورت عدم درمان مناسب به تدریج پیشرفت می کند.
از علل آتروفی به موارد زیر میشود اشاره کرد:
- افزایش سن یا پیری (Aging)
-درد مزمن (Chronic pain)
-آسیب های ضربه ای مغز (Traumatic brain injuries)
-سکته های مغزی (Strokes)
-بیماری زوال عقل (Alzheimer's disease)
-بیماری پارکینسون (Parkinson's disease)
-صرع (Epilepsy)
-فلج مغزی (Cerebral palsy)
-اختلالات خوردن (Eating disorders) و سوء تغذیه (Malnutrition) مانند بی اشتهایی عصبی (Anorexia nervosa)
-بیماری ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis)
-بیماری هانتینگتون (Huntington's disease)
-عفونت های مغزی (Brain infections) مانند نوروسیفیلیس (Neurosyphilis)
-انسفالیت یا التهاب مخ (Encephalitis)
-ایدز (Acquired immunodeficiency syndrome, or AIDS)
-اختلالات خلقی (Mood disorders) همانند افسردگی (Depression)
-چاقی (Obesity) و اضافه وزن (Overweight)
-بی حرکتی طولانی مدت (Prolonged immobility)
-اعتیاد به الکل (Alcoholism)
-تومورهای مغزی (Brain tumors)
-پرتو درمانی (Radiation therapy) جهت پیشگیری یا درمان تومورها
-شیمی درمانی (Chemotherapy)
-دیابت نوع دو (Type 2 diabetes)
علایم آتروفی مغزی نسبت به اینکه در کدام ناحیه مغز پدید آمده است ، علائم متفاوتی نیز دارد .آتروفی می تواند منجر به مشکلات نورولوژیکی و اختلالات شناختی (Cognitive) و یادگیری (Learning) گردد. بسیاری از بیماران در کنترل حرکت، درک مطالب، خواندن و انجام فعالیت های روزمره همانند خوردن و لباس پوشیدن دچار مشکل می شوند.
در برخی از بیماران علائمی چون تشنج (Seizures) و دمانس (Dementia) ایجاد می گردد. دمانس عبارت است از مجموعه ای از علایم و نشانه هایی چون اختلال حافظه، توجه و استدلال، اشکال در هماهنگی و فعالیت های روزمره، اختلالات شخصیتی و هیجانی و مشکلات رفتار اجتماعی. بیماری آلزایمر (زوال عقل) شایع ترین علت دمانس است. دمانس عروقی (Vascular dementia) که به هنگام سکته مغزی ایجاد می شود یک نوع شایع دیگری از دمانس محسوب می شود.
تشخیص آتروفی مغز
-ام آر آی اسکن یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (Magnetic resonance imaging, or MRI scan)
-اسکن توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن (Computed tomography scan, or CT scan)
درمان آتروفی مغزی
-درمان دارویی
-فیزیوتراپی
-کاردرمانی
-گفتاردرمانی
-حمایت های خانواده جهت فعال نگه داشتن فرد
-حمایت های روحی-روانی