علائم و رفتارهای کودکان ADHD
علائم ADHD در کودکان مشابه نیست زیرا این اختلال به سه نوع تقسیم میشود که هر دسته الگوهای رفتاری متفاوتی دارند:
نوع کم تمرکز، نوع بیشفعال / تکانشگر و نوع مرکب
نوع کم تمرکز:
کودکان بیش فعال با نوع کم تمرکز در انجام و پیگیری فعالیتهایی که نیاز به تلاش ذهنی دارد دچار مشکل میشوند. فعالیتهایی مانند تکالیف مدرسه و تمرینهای عملی فوقبرنامه مانند تمرین موسیقی یا نقاشی نمونههای معمول فعالیتهایی هستند که کودک بیش فعال آنها را بهکندی انجام میدهد، زودتر از معمول خسته شده یا حواسش بهراحتی پرت میشود. اغلب به نظر میرسد که کودک پشتکار کافی ندارد و فعالیتها را نیمهکاره رها میکند. در مطالعه درسها ممکن است دائماً توی فکر برود و علیرغم آنکه ظاهراً در زمان طولانی پای مطالعه است اما بهکندی پیش برود. جالب اینکه همین کودک ممکن است به مدت طولانی بهراحتی روی بازیهای کامپیوتری یا تماشای تلویزیون یا فعالیتهای مشابه سرگرمکننده متمرکز باشد و همین مسئله باعث میشود والدین احساس کنند که عمداً بر سر تکالیفش تمرکز نمیکند. عدم توجه به جزییات، باعث اشتباهات زیاد ناشی از بیدقتی میشود که این مسئله علاوه بر رفتارهای روزمره، در انجام تکالیف یا عملکرد کودک بیش فعال در امتحانات کتبی نیز منعکس میگردد.
والدین کودکان بیش فعال نوع کم تمرکز ممکن است شکایت کنند که وقتی او را صدا میکنیم یا در حال صحبت با او هستیم انگار نمیشنود یا دیر به خودش میآید. همین مسئله باعث میشود وقتی به او دستوری داده میشود یا درخواست و سفارشی میشود آنها فراموش کند یا درست متوجه نشود و علیرغم تذکرات فراوان اشتباهاتش را دوباره تکرار نماید.
گم کردن وسایل، فراموش کردن کارها، جا گذاشتن اشیا و حواسپرت بودن، نمونههای دیگری از مشکلات توجه و تمرکز در زندگی روزمره افراد دارای اختلال ADHD می باشد.
نوع بیشفعال / تکانشگر
کودکان بیش فعال نوع بیشفعال / تکانشگر از همان ابتدا پرفعالیت و بیقرار هستند. برای آنها دشوار است که درجایی که باید، نشسته باقی بمانند. وقتی باید بنشینند اغلب و ول میخورند و دستوپایشان را تکان میدهند. از جاهای نامناسب ممکن است بالا بروند. بازی کردن آرام و کم سروصدا برایشان دشوار است. انگار که موتوری در آنها روشن است که آنها را به حرکت وادار میکند. خیلی دیر خسته میشوند. والدین از پرحرفی آنها شکایت میکنند.
تکانشی بودن باعث میشود شتابزده رفتار کنند، ناگهانی واکنش نشان میدهند و پیش از اقدام به کاری نتوانند بیندیشند و پیامدهای آن را در نظر بگیرند. درواقع وقتی فکر، میل یا خواستهای به ذهنشان میرسد نمیتوانند آن را بازداری کنند و درنتیجه ممکن وسط حرف دیگران بپرند، سؤالات را پیش از آنکه کامل شود پاسخ دهند و انتظار کشیدن برای چیزی که میخواهند برایشان بسیار سخت است. منتظر نوبت ماندن، کنترل کردن خشم و صبر کردن برای رسیدن به خواستهها ازجمله دیگر مواردی است که کودکان ADHD نوع بیشفعال / تکانشگر در آن مشکلدارند
نوع مرکب
این نوع ADHD از دو نوع قبلی، ظاهراً شایعتر است و علائم هر دو نوع را در برمیگیرد.
در کلینیک بیش فعالی توانش کودکان مراجعه کننده توسط متخصصان علوم اعصاب و روانشناسان شناختی مورد بررسی و ارزیابی اولیه قرار خواهند گرفت و با توجه به علائم مشاهده شده نوع اختلال بیش فعالی تشخیص داده می شود و سپس درمانهای دارویی و غیردارویی (مانند نوروفیدبک برای خود بیمار وآموزش مدیریت واگذاری برای والدین) را شروع خواهد کرد.