امروزه درمانهای جدیدی در حیطه اختلالهای روانشناختی و روانپزشکی به وجود آمده است. درمانهایی که به نسبت قبل اثربخشی سریعتر و کارآمدتری داشته و همچنین با عوارض کمتری هم همراه هستند. یکی از این درمانهای جدید، تحریک الکتروتراپی کرانیال CESیا تحریک الکتریکی جداره جمجمه است. CES یکی از درمانهای مبنی بر دانش علوم اعصاب است و مورد تائید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) است.
CES از مداخلات الکتریکی و زیرمجموعه روشهایی است که تحت عنوان فناوری عصبی نامگذاری میشوند، روشهایی که منجر به تنظیم و تغییر فعالیتهای عصبی از طریق اعمال هدفمند یک محرک مانند تحریک الکتریکی یا مواد شیمیایی به مکانهای عصبی خاص در بدن میشوند. با استفاده از روش درمان CES میتوان سه اختلال مهم، اضطراب (Anxiety)، افسردگی (Depression) و اختلال کمخوابی (Insomnia) را درمان نمود. در این زمینه (FDA)، تحریک الکتریکی مغز را بهعنوان روش درمانی معتبر، برای درمان افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب به رسمیت شناخته است.
CES و درمان اضطراب
عملکرد دقیق CES هنوز در دست بررسی است، ولی به نظر میرسد که جریان الکتریکی CES بهطور غیرمستقیم بافت منطقه هیپوتالامیک (منطقهای از مغز که هیپوتالاموس در آن قرار دارد) مغز را تحرک میکند، این تحریک منجر به تولید یکسری از انتقالدهندههای عصبی میشود و مغز را به حالت پیش از اضطراب بازمیگرداند.
CES و درمان کم خوابی
CES بهعنوان درمانی برای اختلال کم خوابی (Insomnia) تائید شده است. در طی 5 یا 6 جلسه اول شما شاهد نرمال شدن الگوهای خواب خودخواهید شد. دورههای بیدار شدن شما کمتر و کوتاهتر میشود. شبها زودتر به خواب خواهید رفت و صبح هنگام بیدار شدن احساس میکنید که بهطور کامل استراحت کردهاید. افرادی که از CESاستفاده میکنند اغلب میگویند که کمتر خواب آشفته میبینند که به خاطر جبران فقدان خواب عمیق توسط CES است و با نرمال شدن الگوهای خواب در طی 2 یا 3 شب آینده این اتفاق کمتر تکرار خواهد شد.
CES و درمان افسردگی
CES با تأثیر غیرمستقیم روی انتقالدهندههای عصبی و درنتیجه نرمال کردن فعالیتهای الکتریکی مغز، فعالیت آن را به حالت نرمال قبل از افسردگی برمیگرداند. CES بهوسیله تحریک الکتریکی جدارهی جمجمه، یک روش اثباتشده برای درمان افسردگی بدون نیاز به دارو است. تحقیقات نشان میدهد که 70 درصد افرادی که از CES استفاده کردهاند، حدود 70 درصد از علائم افسردگیشان از بین رفته است.
علاوه بر موارد فوق در درمان اختلالات زیر نیز از CES میتوان استفاده نمود:
- اختلال کمتوجهی – بیش فعالی (ADHD)
- اختلال وسواس فکری – عملی (Obsessive-Compulsive Disorder)
- بهبود توجه و تمرکز (Improve Attention and Focus)
- اختلال استرسی پس از آسیب روانی (PTSD)
- گرفتگیهای فیزیکی (Physical Discomfort)
- ایجاد آرامش و راحتی (Relax state)
- کاهش رفتار تهاجمی
نحوه درمان با روش CES
در این تحریک از دستگاهی بهاندازه تلفن همراه استفاده میشود تا جمجمه و مغز را با جریانی که معمولاً توسط مصرفکننده احساس نمیشود، تحریک کند. دستگاههای دارای دو بخش هستند: الکترودها و باکس استیمولاتور جهت انجام تنظیمات.
دستگاههای CES تا 5 میلیآمپر تغییر دامنه جریان تحریک و بین 0.5-500 هرتز اجازه تغییر فرکانس دارند. شکل موج در این روش میتواند سینوسی و یا مربعی باشد.
مانند (tDCS) در CES نیز از انواع الکترودها استفاده میشود اما شکل پالس در CES خاصتر است و شامل استفاده از جریان در بالا و پایین گوش مانند لاله گوش، ماستوئید، گونه و... است. جریان معمولاً از طریق کلیپهای آغشته به سالین و یا پدها اعمال میشود.
طول مدت درمان با روش CES
به طورکلی طول درمان بستگی به نوع اختلال و میزان توانمندی های مراجع دارد. در اویل درمان با روش CESروزانه یکمرتبه و هر مرتبه به مدت 30 تا 45 دقیقه استفاده میشود. زمانی که علائم کاهش پیدا کردند و یا کاملاً از بین رفتند، جلسات کاهش پیدا میکند. افرادی که در زمینه اضطراب، افسردگی و اختلال خواب تحت درمان هستند، از تعداد جلسات بیشتر و برنامه درمانی طولانیتری استفاده مینمایند. عموماً تغییرات طولانی مدت استفاده از CESنیز عموماً در افرادی که از جلسات منظم CES استفاده کردهاند مشاهده میشود. با استفاده از CES سردرگمی ذهنی ناشی از استرس و اضطراب در فرد کم میشود. تواناییاش در تمرکز روی کار بیشتر خواهد شد و همچنین افزایش فراوان ای در پردازش شناختی فرد به وجود خواهد آمد. برکنار اینکه تمرکز و حافظه نیز بهبود پیدا میکند.
موارد منع استفاده ازCES
- افرادی که Pace maker دارند، یا بهاصطلاح عامیانه قلب آنها باتری دارد.
- افرادی که در حال حاضر تشنج دارند و یا سابقه صرعدارند.
- افرادی که پمپ انسولینی در بدن دارند.
- افرادی که ایمپلنتهای مغزی دارند.
- بهطورکلی افرادی که در حال حاضر یک قطعه الکترونیکی در بدن آنها وجود دارد نمیتوانند از CES استفاده نمایند.
کلینیک توانبخشی و توانمندسازی عصبی توانش، بهترین مرکز درمان CES جهت درمان و ارتقاء تواناییهای شناختی در مرکز خود از جدیدترین دستگاه CESزیر نظر متخصصان مجرب استفاده میکند. برای دریافت مشاوره در خصوص انجام روش تحریک الکتریکی مغز میتوانید با شماره 66570947 تماس بگیرید یا با مراجعه حضوری به آدرس: تهران، خیابان جمالزاده جنوبی، نبش جمهوری، پلاک 78، طبقه اول، واحد 4 در این زمینه اطلاعات لازم را کسب نمایید.