بیشتر کودکان در زمان یادگیری برای صحبت کردن، کلمات و هجاها را کوتاه بیان می‌کنند. ولی کودکان مبتلا به اختلالات گفتاری این روند را پس از سن ۷ سالگی (سنی که اکثر کودکان می‌توانند لغات را به وضوح بیان کنند) نیز ادامه می‌دهند.
در ابتدا پزشک شنوایی کودک را بررسی می‌کند؛ چرا که امکان دارد کودک قادر به شنیدن لغات و صداها نباشد.
در صورتی که شنوایی کودک مشکلی نداشته باشد، والدین می‌توانند با متخصص آسیب‌شناس گفتار و زبان مشورت کنند. متخصص آسیب‌شناس، کودکان دارای مشکلات تولید گفتار و افرادی که در ارتباط با برقراری ارتباط دچار مشکل هستند را ارزیابی و درمان می‌کند. علاوه بر این متخصص مهارت‌های زبانی و گفتاری و همچنین لهجه و گویش کودک را بررسی می‌کند. متخصص آسیب‌شناس می‌تواند وجود مشکلات فیزیکی در دهان که بر توانایی کودک در صحبت کردن تاثیر گذاشته است را تشخیص دهد. تشخیص زودهنگام عارضه جهت درمان مشکلات تولید گفتار از اهمیت زیادی برخوردار است.
علائم اختلالات گفتاری عبارتند از:
- دشواری در تولید آواهای زبان که در درک گفتار اختلال ایجاد کرده و یا از برقراری ارتباط کلامی جلوگیری می‌کند.
- محدودیت در برقراری ارتباط که در مشارکت اجتماعی، عملکرد تحصیلی یا شغلی اختلال ایجاد می‌کند.
- بروز علائم در سال‌های اولیه زندگی. علائم به دیگر عارضه‌های جسمانی یا عصبی مرتبط نمی‌باشند.
متخصصین عقیده دارند که تقریا نیمی از گفتار کودک در ۲ سالگی قابل فهم می‌باشد و تا ۴ سالگی، مفهوم صحبت کودک برای والدین کاملا قابل فهم خواهد بود.
دیگر علائم اختلالات گفتاری عبارتند از:
- حذف صداها یا جایگزین کردن صدای نادرست با صدای صحیح
- تولید صدای خشن غیر طبیعی یا خیشومی (تو دماغی) یا تغییرات ناگهانی در زیر و بم و بلندی صدا که سبب نامفهوم شدن گفتار می‌شود
- کم آوردن نفس در زمان صحبت کردن