آزار جنسی جدا از آسیبهای جسمی که به کودک وارد میکند، آثار مخرب فراوانی بر روی روان کودک بر جای میگذارد. اختلال استرس پس از حادثه، اضطراب، افسردگی و انزواطلبی نیز از اختلالات شایعی هستند که در این کودکان دیده میشود.
آزار جنسی همراه با PTSD و جسمی عمدتاً به دو شکل ظاهر میشود:
همراه با PTSD و بدون PTSD
در مدل اول بهصورت مکرر صحنه آزار جنسی برای کودک تکرار میشود (شبیه موج جنگ)
و در نوع دوم تجسم صحنه آزار جنسی متوقفشده است زیرا مداخله روانشناسی سریع انجامنشده و کودک در طول این مدت این حادثه ناگوار را انکار کرده اما همچنان مانند نوع اول تحت تأثیر اثرات مخرب آزار جنسی قرارداد.
در هر دو مدل لازم است به کودک کمک شود صحنه آزار را از کلیت اتفاق تا جزییات در چندین مرحله و در چند جلسه یادآوری کند. بعد از هر مرحله یادآوری کودک یا نوجوان دچار اضطراب میشود و درمانگر اجازه میدهد مراجع در حالت اضطراب بماند تا اینکه پاراسمپاتیک وارد عمل شود و کودک آرام شود و دوباره مراجع از ابتدا داستان را تعریف میکند
این تکنیک در بستر یک رابطه حمایتی میان درمانگر و مراجع، بارها تکرار میشود تا اینکه بار هیجانی آن اتفاق کمرنگ شود و فلش بکها از بین بروند.
نشانههای این اختلال میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
۱. کودک مدام احساس گناه و شرمزدگی میکند
۲. نسبت به رویدادهای مثبت فقر هیجانی و بیاحساسی دارد
۳. واپسروی رشدی، به صورتی که به رفتارهای اولیه کودکی مانند شبادراری و مکیدن انگشتبر میگردد
۴. کودک رفتارهای هیجانی و برانگیختگی بیشازحد از خود نشان میدهد و مدام گوشبهزنگ است
۵. کودک دچار اختلالات خواب، کابوس و رؤیاهای بدون محتوا میشود
۶. از مکانهایی که یادآور واقعه ناخوشایند است اجتناب میکنند
۷. تمایل به بازیهای تکراری در موضوع و پیرامون واقعه ناخوشایند
درمان کودک آسیبدیده از آزار جنسی
غالباً مداخلات روانشناسی اثرات چشمگیری میگذارند ولی گاهی در موارد بسیار شدید آزار جنسی داروهای بنزودیازپین مانند آلپرازولام/ کلونازپام/ دیازپام و لورازپام برای کاهش حملات هیجانی تجویز میشود تا تکنیکهای روانشناسی سریعتر اِعمال شود
درمان آزار جنسی در کودکان با نوروفیدبک
نوروفیدبک مغز را برای تولید آرامش آموزش میدهد و همزمان پاسخ استرسزا را تنظیم میکند. مناطق خاصی از مغز که توسط PTSD تحت تأثیر قرار دارند میتوانند برای تولید الگوهای سالمتر آموزشدیده و هدفمند شوند. اغلب، اولین نشانه بهبودی این است که مراجع خواب بهتری دارد و به ترتیب علائم دیگر شروع به بهبود میکنند و اغلب به میزان غالب توجهی داروها کاهش مییابند. بعد از آموزش کافی، شخص PTSD حالت آرامش خود را حفظ میکند. هنگامیکه آنها به این حالت پایدار رسیدند، جلسات نوروفیدبک میتواند تا زمانی که نیازی به آموزش بیشتر نباشد، کاهش یابد.
چرا PTSD با نوروفیدبک درمان میشود؟
تأثیرپذیری بالا
غیرتهاجمی بودن درمان
مستقل از دارو
بدون درد
بدون عوارض جانبی
درمان پایدار
همراه با آموزش کافی
نکته بسیار مهم
بهمحض اینکه متوجه شدید کودک یا نوجوان شما در معرض آزار جنسی قرارگرفته حتماً به روانشناس مراجعه کنید؛ زیرا اثر آزار جنسی خودبهخود برطرف نمیشود هرچه مداخله حرفهای دیرتر اتفاق بیفتد درمان سختتر خواهد شد.
خانم نجفی-کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
کلینیک توانبخشی کودکان توانش در زمینه آزار جنسی در کودکان با استفاده از متخصصان و مشاوران باتجربه خدمات مشاورهای و درمانی را به کودکان آسیبدیده از آزار جنسی و جسمی ارائه میدهند. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شمارههای 66570947 و 66570948 تماس بگیرید و با به آدرس خیابان جمالزاده جنوبی، نبش جمهوری، پلاک 78، طبقه اول، واحد 4 مراجعه نموده و از خدمات بهترین مرکز توانبخشی کودکان بهرهمند شوید.