آزار جنسی جدا از آسیب‌های جسمی که به کودک وارد می‌کند، آثار مخرب فراوانی بر روی روان کودک بر جای می‌گذارد. اختلال استرس پس از حادثه، اضطراب، افسردگی و انزواطلبی نیز از اختلالات شایعی هستند که در این کودکان دیده می‌شود.  

آزار جنسیهمراه با PTSD و جسمی عمدتاً به دو شکل ظاهر می‌شود:

همراه با PTSD و بدون PTSD

در مدل اول به‌صورت مکرر صحنه آزار جنسی برای کودک تکرار می‌شود (شبیه موج جنگ)

 و در نوع دوم تجسم صحنه آزار جنسی متوقف‌شده است زیرا مداخله روانشناسی سریع انجام‌نشده و کودک در طول این مدت این حادثه ناگوار را انکار کرده اما همچنان مانند نوع اول تحت تأثیر اثرات مخرب آزار جنسی قرارداد.

در هر دو مدل لازم است به کودک کمک شود صحنه آزار را از کلیت اتفاق تا جزییات در چندین مرحله و در چند جلسه یادآوری کند. بعد از هر مرحله یادآوری کودک یا نوجوان دچار اضطراب می‌شود و درمانگر اجازه می‌دهد مراجع در حالت اضطراب بماند تا اینکه پاراسمپاتیک وارد عمل شود و کودک آرام شود و دوباره مراجع از ابتدا داستان را تعریف می‌کند

این تکنیک در بستر یک رابطه حمایتی میان درمانگر و مراجع، بارها تکرار می‌شود تا اینکه بار هیجانی آن اتفاق کمرنگ شود و فلش بک‌ها از بین بروند.

نشانه‌های این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

۱. کودک مدام احساس گناه و شرم‌زدگی می‌کند

۲. نسبت به رویدادهای مثبت فقر هیجانی و بی‌احساسی دارد

۳. واپس‌روی رشدی، به صورتی که به رفتارهای اولیه کودکی مانند شب‌ادراری و مکیدن انگشت‌بر می‌گردد

۴. کودک رفتارهای هیجانی و برانگیختگی بیش‌ازحد از خود نشان می‌دهد و مدام گوش‌به‌زنگ است

۵. کودک دچار اختلالات خواب، کابوس و رؤیاهای بدون محتوا می‌شود

۶. از مکان‌هایی که یادآور واقعه ناخوشایند است اجتناب می‌کنند

۷. تمایل به بازی‌های تکراری در موضوع و پیرامون واقعه ناخوشایند

درمان کودک آسیب‌دیده  از آزار جنسی

غالباً مداخلات روانشناسی اثرات چشمگیری می‌گذارند ولی گاهی در موارد بسیار شدید آزار جنسی داروهای بنزودیازپین مانند آلپرازولام/ کلونازپام/ دیازپام و لورازپام برای کاهش حملات هیجانی تجویز می‌شود تا تکنیک‌های روانشناسی سریع‌تر اِعمال شود

درمان آزار جنسی در کودکان با نوروفیدبک

نوروفیدبک مغز را برای تولید آرامش آموزش می‌دهد و هم‌زمان پاسخ استرس‌زا را تنظیم می‌کند. مناطق خاصی از مغز که توسط PTSD   تحت تأثیر قرار دارند می‌توانند برای تولید الگوهای سالم‌تر آموزش‌دیده و هدفمند شوند. اغلب، اولین نشانه بهبودی این است که مراجع خواب بهتری دارد و به ترتیب علائم دیگر شروع به بهبود می‌کنند و اغلب به میزان غالب توجهی داروها کاهش می‌یابند. بعد از آموزش کافی، شخص PTSD  حالت آرامش خود را حفظ می‌کند. هنگامی‌که آن‌ها به این حالت پایدار رسیدند، جلسات نوروفیدبک می‌تواند تا زمانی که نیازی به آموزش بیشتر نباشد، کاهش یابد.

 چرا PTSD با نوروفیدبک درمان می‌شود؟

تأثیرپذیری بالا

غیرتهاجمی بودن درمان

مستقل از دارو

بدون درد

بدون عوارض جانبی

درمان پایدار

همراه با آموزش کافی

 نکته بسیار مهم

به‌محض اینکه متوجه شدید کودک یا نوجوان شما در معرض آزار جنسی قرارگرفته حتماً به روانشناس مراجعه کنید؛ زیرا  اثر آزار جنسی خودبه‌خود برطرف نمی‌شود هرچه مداخله حرفه‌ای دیرتر اتفاق بیفتد درمان سخت‌تر خواهد شد.

خانم نجفی-کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی

کلینیک توانبخشی کودکان توانش در زمینه آزار جنسی در کودکان با استفاده از متخصصان و مشاوران باتجربه خدمات مشاوره‌ای و درمانی را به کودکان آسیب‌دیده از آزار جنسی و جسمی ارائه می‌دهند. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های 66570947 و 66570948 تماس بگیرید و با به آدرس خیابان جمال‌زاده جنوبی، نبش جمهوری، پلاک 78، طبقه اول، واحد 4 مراجعه نموده و از خدمات بهترین مرکز توانبخشی کودکان بهره‌مند شوید.

کارکردهای شناختی فرایندهایی چون توجه، حافظه و کارکردهای اجرایی مانند انعطاف‌پذیری شناختی، بازداری پاسخ، تصمیم‌گیری، حافظه کاری، استدلال، برنامه‌ریزی و … هستند که انسان به‌واسطه این فرایندها می‌تواند فعالیت‌های هوشمندانه داشته باشد. ارزیابی شناختی، نوعی بررسی عملکرد مغز است که در آن با بررسی کارکردهای شناختی مغز، به بررسی سطح عملکرد مغز می‌پردازند. در اثر برخی از اختلالات روان‌پزشکی و عصب-شناختی، کارکردهای شناختی افراد دچار نقص و آسیب می‌گردد که برحسب نوع اختلال، نوع آسیب‌های شناختی نیز متفاوت می‌باشند. در ارزیابی شناختی با استفاده از آزمون‌های کامپیوتری و یا قلم کاغذی ابعاد مختلف عملکردهای شناختی مغز مورد بررسی قرار می‌گیرد.

حافظه فعال (Working Memory) یک مفهوم نظری و محوری برای روانشناسی شناختی، روانشناسی عصبی و علوم اعصاب است. حافظه فعال نوعی حافظه کوتاه‌مدت است که برای حفظ موقت تعدادی از اطلاعات در ذهن و پردازش آن‌ها به‌منظور استدلال و حل مسئله به کار می‌رود و اطلاعات مزاحم را کنار می‌گذارد. این حافظه، یک سیستم شناختی با ظرفیت محدود است که وظیفه نگه‌داری موقت اطلاعات موجود را جهت پردازش بر عهده دارد و برای استدلال، هدایت، تصمیم‌گیری و رفتار مهم است.

آزمون‌های روان‌شناختی ابزارهایی هستند که به‌منظور بررسی دقیق توانمندی‌ها، استعدادها، شخصیت، حافظه، توانایی یادگیری، قدرت استدلال و استنباط، سبک زندگی، نقاط قوت و ضعف‌های احتمالی افراد در زندگی، مورداستفاده قرار می‌گیرند. آزمون‌های روان‌شناختی می‌توانند به‌عنوان ابزارهایی معتبر در کنار مصاحبه‌های تشخیصی و بالینی در امر تشخیص و برنامه‌ریزی‌های آموزشی به شکل مؤثری مورداستفاده قرارگرفته و در راستای خودشکوفایی فردی و جمعی بسیار مفید باشند. این آزمون‌ها بسته به اینکه چه چیزی را بررسی می‌کنند، استفاده‌های متفاوتی داشته و به‌تبع، طبقه‌بندی‌های مختلفی نیز خواهند داشت. برخی از آن‌ها کاربرد عمومی‌تری داشته و برخی کاربرد تخصصی‌تر. 
کلینیک توانبخشی  و توانمندسازی عصبی توانش با تکیه‌بر به‌روزترین یافته‌های علمی و پژوهشی در حیطه روانشناسی، از مجموعه‌ای از بهترین آزمون‌ها برای دقت تشخیص و ارائه راهکارهای مناسب برای درمان استفاده می‌کند  و که این امر  موجب  تشخیص  زودهنگام  اختلال و درمان به‌موقع می‌گردد.

اختلال هماهنگی رشدی (Developmental Coordination Disorder ) یا کنش پریشی رشدی یک شرایط عصبی- حرکتی است که از زمان تولد وجود دارد.

پایه  و اساس، درمان کودکی که مبتلا به اختلال اتیسم است، درمان های حسی می باشد. که در مطلب پیشین در مورد یکپارچگی حسی یا SI   پرداخته شد . یکی دیگر از درمان های اساسی درمان اسنوزلن(SNOZELEN) است.

در کلینیک توانبخشی توانش متخصصان درمان اختلالات یادگیری با انجام مصاحبه با والدین و ارزیابی کودکان  پیشینه كاوی، مشاهده ی بالینی، آزمون های غیررسمی، آزمون های میزان شده ی رسمی و تفسیر نمرات آزمون به بررسی کودک دارای اختلال یادگیری (Learning disability) می پردازند. از مهمترین ویژگی هایی که به آن توجه می شود عبارتند از :

متخصصین کاردرمانی به خوبی می‌دانند که کم توجهی کودک زندگی هر یک از بیماران و خانواده‌شان را به روش متفاوتی تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و به همین دلیل سعی می‌کنند رویکردی مشورتی را برای کمک به مدیریت زندگی روزمره تک ‌تک کودکان ADD به کار ببرند.
بنابراین هدف اصلی متخصص کار درمانی این است که به کودکان کم توجه (ADD) کمک کند تا فعالیت‌های روزمره را بدون مشکل انجام بدهند. متخصص کاردرمانی کودک دو راهبرد زیر را به کودکان کم توجه ارائه می‌دهد:

نقشه مغزی QEEG یک ابزار تشخیصی در زمینه نوروفیدبک است. درمانگر بوسیله نقشه برداری مغزی تمامی عملکردهای مغزی از جمله توجه ، تمرکز ، مشکلات خواب و…. را مورد سنجش قرار می دهد و حال هر کدام از نواحی که دچار مشکل باشد را با ابزارهای نوروساینس درمان می کند.